| Montessoriopvoeding voor ouders |
| 06 april 2017 |
’Het begon met een gevoel: leerkrachten weten veel over montessoriopvoeding en ouders niet. Hoe laten we hen daar kennis mee maken? Toen kwam ik op het idee van een website.’ Manja had al veel ideeën over opvoeding en binnen twee weken was de website in de lucht. De meeste reacties krijgt zij via de aan de site gelinkte facebookpagina met tegen de 440 volgers. Ook de site van Mickey besteedt, onder pedagogische visie, aandacht aan Maria Montessori. Maar minder aan opvoeding. Ik-boodschap ‘De essentie van montessoriopvoeding zit voor mij in respect en zelfstandigheid. Opvoeders moeten niet alles voor het kind bepalen maar ze op gelijkwaardige wijze laten meedenken over de eigen inbreng. Ik vind autonomie geven een vorm van respect. Net zoals het respectvol is om kinderen te laten delen in gesprekken als je als leraar en ouder over hen spreekt. En ik denk goed na over straffen en belonen: als ik kinderen aanspreek vanuit een respectvolle ik-boodschap (‘ik vind dit niet leuk’) dan is straffen vaak niet nodig. Als je uitgaat van vertrouwen en met een kind de situatie doorspreekt dan groeit de band tussen ouder en kind.’ En hoe belonen we? ‘Ik houd er niet van om een kind de hele tijd te prijzen: dan maken we het afhankelijk van onze complimenten. Een voorbeeld? Mijn kind vraagt: “Mam, wat vind je van mijn tekening?” Dan zeg ik niet: “Ah wat mooi!” maar vraag: “Wat vind je er zelf van?” En dan praten we over de tekening.’ Zo werkt het team ook op het kinderdagverblijf. ‘Als een kind iets gelukt is zeggen we niet: “Geweldig!” maar dan zeggen we vrolijk: Gelukt!” Dat is geen oordeel maar een constatering. En door waardeoordelen achterwege te laten leren kinderen beter om zelf na te denken en te vertrouwen op hun eigen oordeel.’ Cursus montessoriopvoeding Twee keer per jaar geeft Manja Haze een cursus voor de ouders van haar kinderdagverblijf in Hengelo: montessoriopvoeding voor kinderen van twee tot vier jaar. ‘Ouders vinden het machtig interessant. Dat zij gekozen hebben voor een montessorikinderdagverblijf betekent niet dat zij altijd veel weten over montessoriopvoeding. De cursus beslaat drie avonden, met elke keer een maand daartussenin. Dat geeft ouders de gelegenheid om wat zij op de eerste avond hebben opgestoken in de praktijk te brengen en hun vragen daarover op de tweede avond te stellen. Want anders opvoeden, dat gaat niet van de ene dag op de andere.’ Via de facebookpagina is Manja Haze nu ook benaderd door een vader uit Utrecht, die de cursus wil volgen. Daarom geeft zij in april een cursus die ook open staat voor andere belangstellenden. Rebecca de Jong Rebecca de Jong volgde een jaar geleden de cursus van Manja Haze. Haar zoontje Senn, toen drie jaar, zat op kinderdagverblijf Mickey. Rebecca zelf werkte toen bij een kinderopvang die de pedagogiek volgde van Reggio Emilia. ‘De montessoriaanse grondhouding kende ik dus wel, met gelijkwaardigheid en respect als uitganspunten. Dat betekende dat we kinderen niet gingen afrekenen als er iets mis gaat, maar begeleiden en helpen. Een voorbeeld: een kind neemt een bordje en een kopje mee naar het aanrecht en er valt iets om bij het neerzetten. Ik laat het kind ervaren hoe het is om het kopje en bordje anders vast te houden, of stel voor om twee keer te lopen. Ik leerde van Manja om er scherp op te blijven dat mijn alledaagse handelingen Senn helpen bij zijn zelfredzaamheid. Bijvoorbeeld als ik voor hem zijn avondeten op schep. Waarom doe ik dat eigenlijk?’
Stomkop De cursus over opvoeding bij Manja besloeg drie avonden. Rebecca leerde daar om een keuze te maken uit al het speelgoed dat Senn had en om dat overzichtelijk en toegankelijk voor Senn in een kast te zetten. ‘Dat gaf zowel Senn als mijzelf rust en overzicht.’ Op een van de avonden kregen de ouders reflectievragen over hoe zij hun kinderen opvoedden. Rebecca maakte zich zorgen omdat Senn niet alleen wilde spelen, maar altijd samen. Zij werd zich ervan bewust dat zij dat zelf in stand hield: ‘Ik had een schuldgevoel, want Senn is enig kind en altijd maar alleen. Het is lekker huiselijk en gezellig om samen een spelletje te doen, maar dankzij Manja heb ik ervaren dat kinderen ook veel zelf kunnen. Zij hielp me op weg. Als Senn ging knutselen begonnen we samen en daarna liet ik hem alleen zijn gang gaan. Hij kwam dan na een tijdje bij me en dan pakten we samen de draad weer op. Maar de tijd waarin hij tevreden zelf speelde werd steeds langer.’ Rebecca praatte er ook met Senn over: ‘Ik zei wat ik van hem verwachtte en ook wat ik van mijzelf verwachtte. En omdat ik vanuit gelijkwaardigheid wil opvoeden wil ik het hem ook eerlijk vertellen als ik een fout maak of twijfel.’ Inmiddels heeft Rebecca zelf een kindercoachpraktijk. ‘Ik vind het belangrijk dat kinderen oprecht de aandacht krijgen die ze verdienen. Positieve aandacht. En soms moeten zij gecorrigeerd worden. Kies dan goed je woorden, want etiketteringen zoals stomkop of rommelkont kunnen harder aankomen dan je denkt. Die blijven hangen en kunnen kinderen verdrietig en onzeker maken. Mijn ervaring is dat kinderen heel goed kunnen meedenken over wat ze nodig hebben en wat ze zelf wel en niet kunnen. En dat ze graag hun best doen. Kinderen verdienen ons vertrouwen.’ Bob Molier |
Manja Haze richtte in 1993 Kinderdagverblijf Mickey op. Zij is ook actief in het Montessoriplatform Oost-Nederland, dat het montessorionderwijs in de regio wil laten groeien. Maar hoe laat je ouders kennismaken met montessorionderwijs? Zij bedacht en ontwikkelde een website over opvoeding. En nu geeft zij ook cursussen. Hoe kijkt Manja aan tegen montessoriopvoeding?